Συνέντευξη Χάρη Δούκα, Δημάρχου Αθηναίων στην εφημερίδα Political και τη δημοσιογράφο Ηλέκτρα Βισκαδουράκη.
– Τα ζητήματα της κλιματικής κρίσης είναι ψηλά στην ατζέντα σας. Με ποιες παρεμβάσεις θα κατορθώσετε να βελτιώσετε το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της πόλης την ερχόμενη πενταετία;
Χ.Δ.: Η πόλη χρειάζεται πρώτον, να μπορεί να αναπνέει και δεύτερον, να μπορεί να αναπνέει καθαρά. Αυτό προϋποθέτει πράσινο, ελεύθερο δημόσιο χώρο, λιγότερο τσιμέντο. Έχουμε ήδη φυτέψει περισσότερα από 2.000 δένδρα και όλοι μπορούν να ενημερώνονται ανά πάσα στιγμή για την εξέλιξη των δενδροφυτεύσεων από την εφαρμογή Athenstrees.
Μεγάλο στοίχημα είναι η αύξηση των ελεύθερων δημόσιων χώρων. Σύντομα θα μιλήσουμε για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα αναπλάσεων. Αυτό όμως που προέχει, είναι να προστατεύσουμε τους ελεύθερους χώρους που ήδη έχουμε. Η πλατεία Εξαρχείων, Κολωνακίου, τα Δικαστήρια και σε λίγο το άλσος Ριζάρη θα είναι σιδερόφρακτα με λαμαρίνες, τουλάχιστον μέχρι το 2029-2030, λόγω των έργων του Μετρό. Πρέπει να αποσυνδέσουμε τις εργασίες στις πλατείες από τα έργα του Μετρό. Να δίνουμε γρήγορα πίσω τον ελεύθερο χώρο στους κατοίκους. Στην Κωνσταντινούπολη είναι υπό κατασκευή 38 σταθμοί του Μετρό. Όμως ενώ η γραμμή του μετρό χρειάζεται συνολικά επτά χρόνια για να ολοκληρωθεί, σταθμοί παραδίδονται κάθε λίγους μήνες. Στο Λος Άντζελες η κατασκευή κάθε σταθμού διαρκεί 5-7 χρόνια. Όμως σε αυτό το διάστημα ο επιφανειακός χώρος του σταθμού δεν είναι συνεχώς κατειλημμένος και αποκλεισμένος για την κυκλοφορία και τους κατοίκους. Αυτές τις πρακτικές χρειάζεται να εφαρμόσουμε και στην Αθήνα.
Ο δεύτερος στόχος είναι, να καθαρίζει η ατμόσφαιρα της πόλης. Βασική προϋπόθεση για να τα καταφέρουμε είναι ο ενεργειακός μετασχηματισμός της Αθήνας. Ήδη θέσαμε σε λειτουργία το Γραφείο Καταπολέμησης Ενεργειακής Φτώχιας, με 60 εξειδικευμένους, πιστοποιημένους Συμβούλους, που θα εντοπίζουν τα ευάλωτα ενεργειακά νοικοκυριά και θα τα καθοδηγούν προς οικονομικότερες και καθαρότερες ενεργειακά λύσεις. Συγκροτήσαμε την Αθηναϊκή Ενεργειακή Συμμαχία, στην οποία ήδη συμμετέχουν 15 δήμοι με στόχο την παραγωγή πράσινης και καθαρής ενέργειας και από το φθινόπωρο ξεκινάμε πιλοτικό πρόγραμμα για την τοποθέτηση φωτοβολταϊκών στις στέγες 52 σχολείων και δημοτικών κτηρίων.
– Εκφράζετε συστηματικά την άποψη ότι «η πόλη πρέπει να οχυρωθεί απέναντι στο τσιμέντο». Παράλληλα προτείνετε την εφαρμογή του Β.Δ. 1955 που όριζε χαμηλά ύψη στα κτήρια, σε αντίθεση με τα κίνητρα δόμησης που περιλαμβάνονται στο Νέο Οικοδομικό Κανονισμό. Πιστεύετε ότι αυτό είναι εφικτό πλέον;
Χ.Δ.: Είναι επιβεβλημένο. Η Αθήνα δεν αντέχει άλλο τσιμέντο. Το συζητάμε όταν οι θερμοκρασίες ανεβαίνουν και η πόλη μετατρέπεται σε καμίνι, το ξεχνάμε όταν νομοθετούμε κίνητρα για πολυώροφα κτίρια. Και για να μην δημιουργούνται παρανοήσεις, βεβαίως και είμαστε υπέρ της ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων. Και πρέπει να θεσπίσουμε και κίνητρα γι’ αυτό, όπως για παράδειγμα φορολογικά κίνητρα. Όμως δεν μπορεί να είναι κίνητρο, οι επί πλέον όροφοι, γιατί έτσι εξουδετερώνεις το περιβαλλοντικό όφελος από την κατασκευή ενεργειακών κτιρίων. Υπάρχουν πολλές περιοχές της Αθήνας, που δεν τις βλέπει ο ήλιος, εξαιτίας της πυκνής και υψηλής δόμησης.
Η Αθήνα χρειάζεται ένα νέο μοντέλο ανάπτυξης, προσαρμοσμένο όχι στις απαιτήσεις των εργολάβων, αλλά στις ανάγκες των κατοίκων της.
– Ποιο είναι το όραμά σας για την Διπλή ανάπλαση; Είναι εφικτό να ολοκληρωθούν τα έργα εντός του χρονοδιαγράμματος; Με ποιες δυσκολίες είστε αντιμέτωπος;
Χ.Δ.: Η Διπλή Ανάπλαση είναι το μεγαλύτερο αναπτυξιακό πρόγραμμα που διαχειρίστηκε ποτέ η Τοπική Αυτοδιοίκηση στην χώρας μας. Πρόκειται για ένα project, πολλών εκατομμυρίων ευρώ, που με την ολοκλήρωση του, ο Παναθηναϊκός και ο ερασιτέχνης Παναθηναϊκός, θα έχουν τα γήπεδα τους, η πόλη θα έχει ένα υπερτοπικό κέντρο πολιτισμού, αθλητισμού και αναψυχής, έκτασης 300.000 τ.μ. σε μια από τις πιο υποβαθμισμένες περιοχές και η Αθήνα θα έχει αποκτήσει το μεγαλύτερο αστικό πάρκο των τελευταίων 100 χρόνων. Είναι ένα πολύπλοκο εγχείρημα με σοβαρές δυσκολίες, που όμως τις αντιμετωπίζουμε, θα έλεγα γρήγορα και αποτελεσματικά. Ένα από τα σημαντικότερα θέματα είναι το χρηματοδοτικό κενό που έχουμε ήδη επισημάνει. Δεν είναι αξεπέραστο, έχουμε συγκεκριμένες προτάσεις, που ήδη τις συζητάμε.
– Για τις γειτονιές της Αθήνας που είναι εγκαταλελειμμένες, χωρίς επαρκή φωτισμό και παραμελημένους δημόσιους χώρους (πλατείες, πάρκα) πως σχεδιάζεται να αποκαταστήσετε το ελάχιστο αυτών των υποδομών; Πως σχεδιάζετε να επαναφέρετε το αίσθημα της ασφάλειας στους κατοίκους;
Χ.Δ.: Αυτό που θα αλλάξει το κλίμα και την εικόνα, είναι η τριπλή παρέμβαση για καθαρές, φωτεινές και ζωντανές γειτονιές. Ήδη έχουμε φωταγωγήσει τρεις μεγάλες πλατείες, την πλατεία Αμερικής, Βικτωρίας και Μπέη, εκατοντάδες στην κυριολεξία εκδηλώσεις έχουν απλωθεί σε όλες τις γειτονιές της Αθήνας και παρεμβαίνουμε στο θέμα της καθαριότητας, με προγράμματα ανακύκλωσης και νοικοκύρεμα της διαδικασίας αποκομιδής των απορριμμάτων. Αυτό είναι το ένα επίπεδο των παρεμβάσεων μας.
Από την άλλη ενισχύουμε την παρουσία των δημοτικών αστυνόμων στις γειτονιές. Μέχρι το τέλος του χρόνου, 180 νέοι δημοτικοί αστυνομικοί θα είναι στους δρόμους, ενώ τις επόμενες μέρες υπογράφουμε Μνημόνιο Συνεργασίας Δημοτικής Αστυνομίας και ΕΛΑΣ. Χρειάζονται κοινές περιπολίες σε δύσκολες περιοχές. Να υπάρχει ο αστυνομικός της γειτονιάς αλλά να υπάρχει και η ΕΛΑΣ, όταν παρουσιάζεται ένα πολύ σοβαρό περιστατικό. Τις επόμενες μέρες θα ανακοινώσουμε και μία εφαρμογή στο κινητό μέσα από την οποία θα μπορεί κάποιος γρήγορα, όταν υπάρχει σοβαρό πρόβλημα και αισθάνεται ανασφάλεια, να στέλνει εύκολα μήνυμα στους οικείους του και στην ΕΛΑΣ με το στίγμα της τοποθεσίας που βρίσκεται.
– Το τελευταίο διάστημα παρακολουθούμε τις συνεχείς επαφές σας με δημάρχους πρωτευουσών ευρωπαϊκών χωρών, αλλά και με εξέχουσες προσωπικότητες, όπως ο Πάπας, ποιο είναι το μήνυμα που θέλετε να περάσετε στην διεθνή κοινότητα;
Χ.Δ.: Τις τελευταίες εβδομάδες είχα την ευκαιρία να συναντηθώ στο πλαίσιο διεθνών forum με δημάρχους απ΄ όλο τον κόσμο, από την Αμερική, από την Ασία και βεβαίως από την Ευρώπη. Σε αυτές τις συναντήσεις χτίζουμε ένα δίκτυο συνεργασίας και αλληλοϋποστήριξης, για το πώς οι πόλεις θα καταφέρουν να απαντήσουν στις μεγάλες σύγχρονες προκλήσεις. Το σημαντικότερο είναι ότι η Αθήνα σε αυτά τα forum, με σοβαρότητα διεκδίκησε σημαντικά ευρωπαϊκά προγράμματα και κατάφερε να ξεκλειδώσει μεγάλες χρηματοδοτήσεις για σημαντικά έργα.
– Τέλος, πως βλέπετε την ανασύνταξη της ευρύτερης κεντροαριστεράς με ορίζοντα τις εθνικές εκλογές του 2027; Θα καταστεί εφικτό να υπάρξει σύγκλιση των κεντροαριστερών δυνάμεων;
Χ.Δ.: Σε λίγες μέρες οι Έλληνες οδηγούνται στις κάλπες, και η ετυμηγορία τους θα προδιαγράψει τις απαντήσεις σε πολλά θέματα που δικαίως απασχολούν τον δημόσιο διάλογο. Συμμερίζομαι απολύτως τις αγωνίες των ανθρώπων για ανασύνταξη του προοδευτικού κόσμου. Σε αυτή την προσπάθεια δεν χωρούν στείρες θεωρητικολογίες, γενικόλογες και αφηρημένες πλατφόρμες. Απαιτείται ατζέντα με τα πραγματικά προβλήματα, ρεαλιστικές προτάσεις και πράξεις.